BỆNH VIỆN CTCH-PTTH HUẾ
KHOA DƯỢC
THÔNG TIN THUỐC
FDA cảnh báo nguy cơ xảy ra sai sót trong khi sử dụng acid tranexamic đường tiêm
Ngày 03/12/2020, Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA Hoa Kỳ) cảnh báo cán bộ y tế nguy cơ vô ý tiêm nhầm acid tranexamic vào vào tủy sống có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng như lên cơn tai biến, loạn nhịp tim, liệt chi dưới, tổn thương thần kinh vĩnh viễn và tử vong.
Ngày 03/12/2020, Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA Hoa Kỳ) cảnh báo cán bộ y tế nguy cơ vô ý tiêm nhầm acid tranexamic vào vào tủy sống có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng như lên cơn tai biến, loạn nhịp tim, liệt chi dưới, tổn thương thần kinh vĩnh viễn và tử vong. Trong những báo cáo mà FDA Hoa Kỳ nhận được, bệnh nhân được chỉ định gây tê tủy sống bằng các thuốc gây tê như bupivacain nhưng lại bị tiêm nhầm thành acid tranexamic.
Acid tranexamic thường ở dạng ống hoặc lọ đơn liều dung tích 10 mL chứa 1.000 mg hoạt chất acid tranexamic và được tiêm qua đường tĩnh mạch. Acid tranexamic, bupivacain và các thuốc đường tiêm khác sử dụng trong quá trình phẫu thuật có hình thức tương tự nhau nên dễ gây nhầm lẫn cho cán bộ y tế.
Để hạn chế việc nhầm lẫn đường dùng của thuốc, FDA Hoa Kỳ yêu cầu thay đổi nhãn thuốc, tờ hướng dẫn sử dụng và bao bì của các chế phẩm chứa acid tranexamic, đồng thời khuyến cáo:
– Cán bộ y tế cần thận trọng khi bảo quản thuốc tiêm acid tranexamic, sắp xếp vị trí các lọ thuốc acid tranexamic tách biệt với các loại thuốc khác, quay nhãn thuốc ra ngoài để tránh việc nhận diện thuốc qua màu sắc của nhãn thuốc.
– Dán thêm bảng cảnh báo tại nơi đặt các lọ thuốc tiêm acid tranexamic.
– Luôn kiểm tra nhãn của lọ thuốc trước khi sử dụng.
Sốt do thuốc
Sốt do thuốc là yếu tố kinh điển cần cân nhắc để chẩn đoán phân biệt các trường hợp có sốt. Tuy nhiên đây là một tác dụng bất lợi của thuốc ít được biết đến. Việc chẩn đoán sớm rất quan trọng vì sẽ giúp tránh khỏi những xét nghiệm, thăm khám không cần thiết.
Sốt do thuốc là yếu tố kinh điển cần cân nhắc để chẩn đoán phân biệt các trường hợp có sốt. Tuy nhiên đây là một tác dụng bất lợi của thuốc ít được biết đến. Việc chẩn đoán sớm rất quan trọng vì sẽ giúp tránh khỏi những xét nghiệm, thăm khám không cần thiết.
Hiện không có tiêu chuẩn chẩn đoán rõ ràng cho sốt do thuốc và không có dấu hiệu lâm sàng hay xét nghiệm nào đặc hiệu cho tình trạng sốt thứ phát do thuốc. Kiểm tra tái phơi nhiễm dương tính (sốt lặp lại khi tái sử dụng thuốc nghi ngờ) là cách duy nhất khẳng định chắc chắn chẩn đoán. Do đó, trong trường hợp nghi ngờ, nên dừng thuốc ngay lập tức.
Các nhà nghiên cứu Thụy Sĩ (Rev Med Suise. 2019; 15:1516) đã rà soát các thuốc có thể gây sốt trong số 70 loại thuốc được kê đơn ngoại trú nhiều nhất tại Thụy Sĩ từ năm 2008 đến năm 2016và ghi nhận các thuốc nghi ngờ bao gồm amoxicillin, atorvastatin, rosuvastatin, omeprazol, pantoprazol, rivaroxaban, salbutamol và trazodon. Tác dụng bất lợi gây sốt này không phải lúc nào cũng được đề cập trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc.
Dựa vào nhóm dược lý, có thể bổ sung vào danh sách này các thuốc kháng khuẩn dùng đường toàn thân (penicilin, cephalosporin, aminoglycosid, fluoroquinolon, thuốc kháng lao, thuốc chống ký sinh trùng, v.v.), thuốc chống ung thư và điều hòa miễn dịch và một số loại thuốc hướng tâm thần (thuốc chống động kinh, thuốc an thần kinh, thuốc chống trầm cảm…).
Nhiều cơ chế rất khác nhau (quá mẫn, thay đổi điều hòa thân nhiệt, tác dụng dược lý trực tiếp, đặc ứng) có thể liên quan đến sốt do thuốc nhưng đa số trường hợp đều còn chưa rõ ràng.
Trong trường hợp nghi ngờ, nên báo cáo và xin tư vấn thông tin từ các trung tâm Cảnh giác Dược để được cung cấp thông tin và hỗ trợ chẩn đoán, xử trí cho bệnh nhân.
Tác giả: Giáo sư Jean-Louis Montastruc – Toulouse
05/01/2020
